Ana Akımlaştırma Kılavuzları
Ana Akımlaştırma Kılavuzları
Sivil Alan Projesi’nin amaçlarından biri STÖ’lerin kapasitelerini güçlendirmek, demokratik değişime yönelik savunuculuk faaliyetlerinde hak temelli bir yaklaşım benimsemelerinde destek olmak, güven artırıcı önlemler ve sivil toplum için daha elverişli bir ortamın oluşturulmasına destek olmaktır.
Bu bağlamda, STÖ’lerin
erişilebilirlik, ekoloji, toplumsal cinsiyet, hak temelli yaklaşım ve gençlik
gibi kesişimsel konuları ana akımlaştırmalarına yardımcı olmak amacıyla,
STÖ’lerin kendi başlarına uygulamaya koyabilecekleri bir dizi kılavuz geliştirilmiştir.
Hazırlanan bu kılavuzlar, STÖ’lerin hak temelli yaklaşımı, politika belirleme,
planlama ve günlük faaliyetlerine dahil ederek ana akımlaştırmalarını teşvik
etmeyi ve desteklemeyi amaçlamaktadır. Kılavuzlar katılımcı bir yaklaşımla
hazırlanmış, konuyla ilgili çalışmalar yürüten STÖ’ler kılavuzların
hazırlanmasına katkı sağlamıştır. Kesişimsel her konu için STÖ’lerden oluşan
bir danışma grubu belirlenmiş ve kendilerine her aşamada danışılmıştır.
Hak temelli yaklaşım,
tematik kesişimsel konularda tamamlayıcı bir set olarak hazırlanan
kılavuzların uygulanması için genel bir çerçeve sunmaktadır. Bununla
birlikte, her tematik kılavuz, ele aldığı konunun ana akımlaştırılması için tek
başına da kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır.
Kılavuzlar, STÖ’lerin
çalışmalarında kullanabilecekleri pratik araçlardır ve yer verdikleri önlemler
nihai listeler değil, tam aksine, ilgili konunun ana akımlaştırılması açısından
gerekli adımları atmak için birer başlangıç noktasıdırlar.
- Toplumsal Cinsiyetin Ana Akımlaştırılması Kılavuzu, STÖ’lerin çalışma alanlarında toplumsal cinsiyeti ana akım haline getirmelerine yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır.
- Toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumda anlamlı bir değişimin gerçekleşebilmesi için proaktif ve sürdürülebilir eylem gerektiren bir bakış açısıdır. Toplumsal cinsiyetin ana akımlaştırılması ise hayatımızın her alanında toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmayı ve bunu sürdürebilir kılmayı amaçlayan stratejileri içerir.
- Toplumsal cinsiyetin ana akımlaştırılması, toplumsal cinsiyet perspektifinin bütün politika alanlarına ve politika oluşturmayla ilgili tüm aşamalara ve düzeylere dahil edilmesini gerektirir. Ana akımlaştırma stratejisi, kurumların politika, faaliyet ve projelerinde atacakları her adımın kadınlar ve LGBTİ+’lar üzerindeki farklı etkilerini göz önünde bulundurmalarını, geleneksel toplumsal cinsiyet rollerini dönüştürmek ve eşitliği teşvik etmek amacıyla çalışmalar yapmalarını ve böylece erkek egemen norm ve gelenekleri pekiştirmek yerine dönüştürmeyi hedefler.
- Bu Kılavuzu örgütünüzde ve yaptığınız çalışmalarda toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirme kapasitenizi artırmak amacıyla kullanabilirsiniz.
- Ekolojinin ana akımlaştırılması, temel olarak çevre politikalarının siyasi gündeme, programlama çalışmalarına ve planlamaya entegre edilmesinin yanı sıra çevreyi olumsuz etkileyen insan kaynaklı faaliyetlerin azaltılması ve olumlu sonuçlar elde etmek için çalışılmasına yönelik karar alma süreçleri ile ilgilidir. Çevrenin korunmasına ilişkin konuları, yerel ve sektörel gündemlere dâhil edilmelidir ve STÖ’ler, ekolojinin ana akımlaştırılmasının kilit aktörleridir.
- STÖ’ler, ekolojinin ana akımlaştırılması adımlarını izleyerek çevre hakkında bilinçli kararlar verebilir, örgütsel faaliyetlerinin yol açtığı olumsuz etkileri değerlendirebilir, örgüt yapılarını bu etkiyi minimize etmek için düzenleyebilir ve ekolojinin ana akımlaştırılmasının yaygınlaştırılması için savunuculuk yapabilirler. Bu Kılavuz, işte tam da bu amaçla, yani ekolojiyi ana akımlaştırmak isteyen STÖ’lerin kullanabileceği pratik bir araç olarak tasarlanmıştır. Ekolojiyi kuruluşunuzda nasıl ana akımlaştırabileceğinize dair uygulanabilir önlemler içermektedir.
- Ekolojinin Ana Akımlaştırılması Kılavuzunu örgütünüzün ekolojiyi koruma kapasitesini artırmak amacıyla kullanabilirsiniz.
- Bu kılavuz, örgütünüzde gençliğin ana akımlaştırılmasına başlamak için almanız gereken önlemleri göstermek amacıyla tasarlanmıştır.
- Gençlik katılımının ana akımlaştırılması, kuşaklar arasında eşitliğin ve adaletin sağlanmasına yönelik stratejilerin, sosyal, politik ve ekonomik alanlarda yapılan planlamaların, gençlerin yeteneklerinin, katılımlarının ve insan haklarının politika ve programların analizinde, tasarımında, uygulanmasında, izlenmesinde ve değerlendirilmesinde dikkate alınmasını içerir. Gençlik ana akımlaştırma girişimleri, gençlerin sorun ve bakış açılarını yetişkinlerin sorun ve bakış açılarıyla eşit düzeyde ele almalı; gençlerin ihtiyaçları, sorunları ve çözüme ilişkin talepleri kesişimsel bir yaklaşımla analiz edilmelidir.
- Gençlik Ana Akımlaştırma Kılavuzunu örgütünüzde gençlik katılımı ve kapsayıcılığına dair kapasitenizi artırmak amacıyla kullanabilirsiniz. Sunulan önlemler, örgütünüzde gençliğin ana akımlaştırılmasına yönelik pratik öneriler sunmayı hedeflemektedir.
- Erişilebilirliğin ana akımlaştırılması engellilerin sorunlarının ve tecrübelerinin tüm siyasi, ekonomik ve toplumsal çevrelerde politika ve programların tasarım, uygulama, izleme ve değerlendirmesinin ayrılmaz bir boyutu haline getirilmesiyle engellilerin bunlardan eşit şekilde yarararlanması ve mevcut eşitsizliği güçlendirmeyecek, nihai hedefi engellilik eşitliği olan bir stratejidir.
- Erişilebilirliğin Ana Akımlaştırılması Kılavuzunu örgütünüzün erişilebilirlik kapasitesini artırmak amacıyla kullanabilirsiniz
- Hak Temelli Yaklaşımın Ana Akımlaştırılması Kılavuzu, diğer tematik kesişimsel konularda hazırlanmış kılavuzların uygulanması için genel bir çerçeve sunmaktadır.
- Hak temelli yaklaşım, çalışmalarında hak sahiplerini ve haklarla ilgili yükümlülük sahiplerini tanımlar. Her insan hak sahibidir ve her bir hakkı karşılama sorumluluğu olan yükümlülük sahibi vardır. Hak sahipleri haklarını talep eder ve hakları için ilgili yükümlülük sahiplerini sorumlu tutar.
- Hak temelli yaklaşımın ana akımlaştırılması, sistematik olarak yükümlülük sahiplerinin sorumluluklarını ele alır ve onlara harekete geçme çağrısında bulunur. Hak sahiplerini güçlendirerek haklarını talep etme kapasitelerini artırır; onları aktif yurttaşlar olmaya ve haklarını savunmaya teşvik eder. Hakların geliştirilmesi ve daha iyi uygulanması çalışmalarına yükümlülük sahiplerinin yanı sıra sivil katılımın da sağlanması, hak temelli yaklaşımın ana akımlaştırılmasının odaklandığı alanlardan biridir.
- Bu Kılavuzu, örgütünüzün hak temelli yaklaşımı uygulama kapasitesini güçlendirmek amacıyla kullanabilirsiniz.
Kontrol listeleri, kılavuzlarda detaylıca anlatılmış olan önlemlere yönelik STÖ’lerin uygunluk kontrolü yapmalarını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Kontrol listeleri, her bir maddeye ilişkin önlemin, örgütünüzde uygulanıp uygulanmadığını değerlendirme olanağı sağlamaktadır.
Bir örgüt için erişilebilirlik, ekoloji, toplumsal cinsiyet, hak temelli yaklaşım ve gençlik ana akımlaştırılmasının uzun vadedeki nihai hedefi, listede yer alan tüm maddelerin tam olarak uygulanmasını sağlamaktır. Ancak bunu gerçekleştirmek vakit, bilgi birikimi ve uzmanlık gibi kaynaklar gerektirir ve dolayısıyla bu süreç her bir örgüte özel olacak kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler şeklinde tasarlanabilir.
Aşağıdaki bölümden sizler de kontrol listelerine ulaşabilir ve her bir tematik alanda derneğinizi değerlendirebilirsiniz.
