Kıbrıs Türk Toplumunda Kamu Yarari Statüsü Oluşturmak İçin Kavram
Giriş:
Bu tasarı, uluslararası uygulamalardan ve AB standartlarından ilham alarak Kıbrıs`ın kuzeyindeki sivil toplum örgütleri (STÖ’ler) için mevcut çerçeveyi geliştirmek, vergi avantajlarını kolaylaştırmak ve kamu yararına yapılan faaliyetleri teşvik etmek amacıyla bir Kamu Yararı Statüsü çerçevesi geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Mevcut Durum:
Kıbrıs’ın kuzeyinde uygulanmakta olan mevcut mevzuat, STK’ların muğlak prosedürlerle “hayır kurumu” olarak kaydolmalarına gerekli kılmaktadır. Son 20 yılda 20’den az kuruluşun bu statüyü elde etmiş olması, bunun işe yararlığı konusunda soru işaretleri yaratmaktadır. Ayrıca, vergi çerçevesi farklı STK’lara farklı çerçeveler sunarak tutarsızlığa neden olmaktadır.
Önerilen Mekanizma:
Önerilen Kamu Yararı Statüsü, dernek ve vakıflara vergi teşvikleri sunan hayır kurumu yasal çerçevesinin yerini almasıdır. Maliye Bakanlığı bu süreci denetleyecek, kamu yararı faaliyetlerini ve şeffaflığı teşvik edecektir.
Sorumlu Makam ve Edinim Süreci:
Maliye Bakanlığı, STK’ları basit bir başvuru süreciyle Kamu Yararı Statüsü için onay verme ya da vermeme sorumluluğuna sahip olacaktır. Kuruluşların altı aylık faaliyet süresi, yıllık raporların sunulması ve ödenmemiş vergi yükümlülüğünün bulunmaması gibi kriterleri karşılaması gerekmektedir. Siyasi faaliyetlerde bulunan veya öncelikli olarak işletmeleri destekleyen STK’lar gibi belirli STK’lar kapsam dışında tutulacaktır. Bunlarla birlikte makul bir itiraz süreci de yürürlükte olacaktır.
Kamu Yararı Faaliyetleri Listesi:
Tanımlanmış bir kamu yararı alanları listesi, insani yardım, engellilere destek, eğitim, sağlık, kültür ve daha fazlasını içermektedir. Bu faaliyetler kamuya fayda sağlamalı veya hassas grupları desteklemelidir.
Kamu Yararına Çalışan Kuruluşlar için Özel Gereklilikler:
Kamu yararına çalışan kuruluşlar, üst düzey siyasi parti üyelerinin liderlik rollerinden men edilmesi gibi belirli sınırlamalara sahip olacaktır. Çıkar çatışması yasaklanacak ve mülk kullanımı, ekonomik faaliyet gelirleri ve ilişkili taraflarla yapılan mali işlemler düzenlenecektir.
İzleme ve Raporlama:
Kamu yararına çalışan kuruluşlar, yıllık mali ve anlatı raporları da dahil olmak üzere sıkı izleme ve raporlama gereklilikleriyle karşı karşıya kalacaktır. İhlaller, bildirimlerle başlayıp para cezaları ve Kamu Yararı Statüsünün potansiyel olarak kaldırılmasıyla devam eden orantılı yaptırımlarla sonuçlanacaktır.
Kamu Yararına Çalışan Kuruluşlar için Yardım Türleri:
Kamu yararına çalışan kuruluşlar, projeler için devlet finansmanı, devlet/belediye mülklerinin kullanımı, vergi muafiyetleri ve kendi özel kamu yararı alanlarında diğer avantajlar da dahil olmak üzere çeşitli avantajlar elde edebilirler.
Sonuç:
Önerilen çerçeve, Kıbrıs’ın kuzeyinde bir Kamu Yararı Statüsü oluşturmayı, STÖ ortamını iyileştirmeyi, vergi teşviklerini düzenlemeyi ve daha geniş bir topluma fayda sağlamak için kamu yararına faaliyetleri teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
