Sivil toplum için yeni bir uygulama rehberi
Sivil Alan olarak Hak Temelli Yaklaşım Eğitim Modülleri yönergesini yayınlamaktan mutluluk duyuyoruz. Bu kapsamlı ve pratik kaynak, sivil toplum örgütlerinin insan hakları ilkelerini günlük çalışmalarına aktarmalarına yardımcı olmak için hazırlandı. Hak Temelli Yaklaşım Eğitim Modülleri, Sivil Alan eğitmen havuzunun katkılarıyla gerçekleştirilen dört aşamalı katılımcı bir süreç sonucunda geliştirilmiştir. Bu modüler el kitabı üç temel modül/atölyeden oluşmaktadır:
- “Hak Temelli Yaklaşım Nedir?”
- “Hedef Grup ile Çalışırken Hak Temelli Yaklaşım Nasıl Olmalı?”
- “Örgüt İçinde Hak Temelli Yaklaşım Nasıl Ana Akımlaştırılır?”
Modülle birlikte sunulan Eğitmen Rehberi, atölye yürütücülerine HTY’yi teoriden günlük, ölçülebilir uygulamaya taşımaları için adım adım rehberlik ve yöntemler sağlamaktadır.
Bu Modül Neden Önemlidir?
Adaletin, eşitliğin ve insan onurunun korunması, insan haklarına dayalı yapılandırılmış bir yaklaşımı zorunlu kılmaktadır. Bu eğitim modülü, Kıbrıs ve ötesindeki sivil toplum örgütlerini HTY ilkelerini çalışmalarına entegre etme konusunda desteklemek için geliştirilmiştir. Modül, hakları soyut bir ideal olmaktan çıkararak; politika, program ve toplumla etkileşim süreçlerini şekillendiren somut bir taahhüt haline getirmeyi amaçlamaktadır.
Nasıl Kullanılabilir?
HTY Eğitmen Modülü; eğitmenler, STÖ aktörleri ve aktivistler için esnek, pratik ve uyarlanabilir bir araç olarak tasarlanmıştır.
Toplum temelli programların yürütülmesinden politika savunuculuğuna, kurum içi kapasite geliştirmeden stratejik planlamaya kadar birçok alanda kullanılabilir.
Modül aşağıdakileri içermektedir:
✔️ pratik araçlar
✔️ gerçek örnekler
✔️ kolaylaştırma önerileri
✔️ uyarlanabilir atölye akışları
Bu sayede HTY, örgütsel çalışmanın tüm aşamalarına entegre edilebilir.
Atölye 1: Hak Temelli Yaklaşım Nedir?
Bu atölye, HTY’nin temel kavramlarını ve ilkelerini tanıtmayı amaçlar. Katılımcılar:
• hak sahibi ve yükümlülük sahibi kavramlarını,
• katılım, hesap verebilirlik, ayrımcılık yapmama ve güçlendirme ilkelerini,
• HTY’nin hayır temelli ve ihtiyaç temelli yaklaşımlardan nasıl ayrıldığını
etkileşimli tartışmalar ve görsel materyaller aracılığıyla öğrenir.
Atölye 2: Hedef Grup ile Çalışırken Hak Temelli Yaklaşım Nasıl Olmalı?
Bu atölye, HTY’nin farklı topluluklarla, özellikle de kırılgan gruplarla çalışırken nasıl uygulanacağını ele alır.
Katılımcılara:
• güç ilişkilerini analiz etmeyi,
• anlamlı katılımı sağlamayı,
• hakları, program tasarımı, uygulama ve iletişim süreçlerine entegre etmeyi
vaka çalışmaları, senaryolar ve rol canlandırmaları üzerinden tartışma imkânı yaratır.
Bu atölye, katılımcıların kendi rollerini eleştirel bir gözle değerlendirmelerini ve çalışma yöntemlerini hak temelli ilkelere göre yeniden düzenlemelerini teşvik eder.
Atölye 3: Örgüt İçinde Hak Temelli Yaklaşım Nasıl Ana Akımlaştırılır?
Bu atölye, HTY’nin örgüt içi politikalara, kararlara, süreçlere ve kurum kültürüne nasıl yerleştirilebileceğine odaklanır.
Katılımcılar:
• Örgütsel yapı ve politika belgelerini gözden geçirme fırsatı bulur,
• HTY Ana Akımlaştırma Öz Değerlendirme Araçları ile mevcut uygulamaları analiz eder,
• kapsayıcı karar alma, hesap verebilirlik ve personel gelişimi gibi alanlarda güçlendirilmesi gereken noktaları belirler.
Bu atölyenin amacı, HTY’nin yalnızca proje düzeyinde değil, tüm örgütte benimsenen bir ilke haline gelmesini desteklemektir.
Hak Temelli Yaklaşım yalnızca bir çerçeve değil;
herkesin onurla muamele gördüğü, karar süreçlerine katılabildiği ve yönetenleri hesap verebilir kılabildiği bir toplum için günlük bir amaçtır.
Yönerge linki: https://civicspace.eu/wp-content/uploads/2025/11/egitimmodul_tr-final.pdf
Sivil Alan;
- hak odaklı eylemleri desteklemeye,
- sivil toplum örgütleri arasındaki iş birliğini güçlendirmeye,
- Kıbrıs genelinde açık ve katılımcı diyalogu teşvik etmeye
devam edecektir.
Birlikte çalışarak, geçici çözümlerden kalıcı değişime doğru daha kapsayıcı ve demokratik bir sivil alan inşa edebiliriz.
Sivil Alan Teknik Destek Projesi, Kıbrıs Türk toplumuna yönelik AB Yardım Programı tarafından finanse edilmektedir.
